Pierwsze spotkanie z psychoterapeutką, czego się spodziewać?

Pewnie doświadczasz trudności w swoim życiu i może masz poczucie, że przestajesz sobie radzić. Rozważasz, by zgłosić się do psychologa/psychoterapeutki. Niby wiesz, że jest taka opcja, ale jakoś Twoje myśli próbują Cię od tego odwieść. „Nie jest aż tak źle, może się tylko nad sobą użalam, a to tylko lenistwo”. “Ale, żeby aż do psychologa? Nie jestem wariatem”. Wiele obaw i obron przed kontaktem z psychologiem/psychoterapeutką może wynikać z niepewności co do tego, jak wygląda pierwsza wizyta. A czy Ty wiesz czego się spodziewać i jak się zachować na pierwszej konsultacji?

Uwaga: stosuję naprzemiennie określenie psycholog/psychoterapeutka, ze względu na to, że zarówno psycholog jak i psychoterapeuta pierwszą wizytę z klientem/pacjentem zaczynają w podobny sposób. Jeśli gubisz się w tych określeniach różnych specjalistów zdrowia psychicznego przeczytaj wpis: Psycholog, psychoterapeuta, psychiatra. Do kogo iść?

Pierwsza wizyta w gabinecie psychologa to konsultacja

Na początek spodziewaj się pytania w stylu: „Co Pana do mnie sprowadza?”, „W czym mogę Pani pomóc?”.

Zastanów się co właściwie jest Twoim największym problemem. Co sprawia Ci największą trudność? Jakie odczuwasz objawy w ostatnim czasie?

To naturalne, że psycholog chce wiedzieć z jakim rodzajem problemu ma do czynienia, jakie obszary będą poruszane. W ten sposób rozeznaje się w tym, czy będzie w stanie w danym problemie pomóc.

Konsultacja psychologiczna to najczęściej wywiad dotyczący zgłaszanych trudności, dotychczasowego rozwoju (szczególnie w przypadku dzieci i nastolatków). Konsultacje mogą prowadzić do wielu celów:

• poszukanie rozwiązań problemu, z którym zgłasza się klient,
• zdiagnozowanie trudności i pokierowanie co z tym robić dalej,
• wyjaśnienie co jest normalne, a co powinno budzić niepokój,
• odreagowanie emocji, które nawarstwiły się wokół konkretnego zdarzenia,
• zakwalifikowanie do procesu psychoterapii (czyli dłuższej, głębszej pracy nad trudnościami, przywracanie zdrowia).

Spodziewaj się, że pierwsza wizyta to omówienie pewnych wycinków życia. Psycholog podczas konsultacji stara się najpierw zebrać jak najwięcej informacji o wielu aspektach Twojego funkcjonowania.

Jakich pytań możesz się spodziewać od psychologa?

Psycholog może zapytać: „Dlaczego zgłasza się Pan z tym problemem akurat teraz?”, „Co takiego się wydarzyło, co skłoniło Panią do przyjścia do mnie?”. Tym pytaniem psycholog chce sprawdzić czy ostatnio wydarzyło się w Twoim życiu coś przełomowego, trudnego, co odmieniło Twoje funkcjonowanie. Psycholożka może pogłębić pytania, by dowiedzieć się jakie to ma dla Ciebie znaczenie i konsekwencje.

Przede wszystkim psycholog stara się dowiedzieć jak najwięcej o zgłaszanym przez Ciebie problemie. Dlatego pyta o szczegółowe objawy, natężenie, w czym Ci to przeszkadza, kto jeszcze to zauważa i jest zaangażowany w ten problem itp. Ważne jest to, co do tej pory robiłeś/aś z tym problemem i jakie to przyniosło skutki.

Pierwsza wizyta (szczególnie u psychoterapeuty) to dobry moment na opowiedzenie czegoś o sobie. Choćby takich podstawowych danych jak to ile masz lat. Psychoterapeutka może chcieć wiedzieć czy się uczysz/pracujesz, gdzie i jak sobie radzisz z pracą/nauką. Co jeszcze może być ważne? Z kim mieszkasz. Jak wyglądają Twoje relacje z bliskimi. Czy jesteś w związku i czy masz przyjaciół. Co robisz w wolnym czasie. Te pytania służą ogólnemu zorientowaniu się w Twojej sytuacji i zidentyfikowaniu potencjalnych trudności i zasobów w radzeniu sobie.

Jeśli jesteś młodym dorosłym mniej więcej do 35 roku życia spodziewaj się pytań o pochodzenie, dzieciństwo, rodzinę i aktualne relacje z członkami rodziny. Dzieciństwo i rodzina to skarbnica wiedzy o tym, jak funkcjonujemy i tam często znajduje się wyjaśnienie dla naszych obecnych problemów. Dla przykładu, jeśli Twoim problemem są zaburzenia lękowe, informacje o tym jak wyglądała Twoja trudna relacja z rodzicami, mogą wskazać, że strach przed rodzicami z czasów dzieciństwa rzutujesz na inne relacje w dorosłym życiu.

Do czego zmierza pierwsza wizyta u psychologa?

Pod koniec spotkania dobrze byłoby otrzymać od psychologa odpowiedź na pytanie “co dalej”, prawda? A to już zależy od tego, w czym specjalizuje się psycholog/psychoterapeuta. Jeśli widzi, że może Ci pomóc, Twój problem leży w zakresie jego/jej kompetencji, prawdopodobnie:

• da Ci konkretne zalecenia (np. jakie badania wykonać),
• przekaże niezbędną wiedzę psychologiczną (np. jaki mechanizm psychologiczny za to odpowiada),
• podsunie kilka wskazówek (np. wychowawczych),
• zaprosi Cię do wspólnego wymyślenia rozwiązań dla problemu i dyskusji nad tym, czy są możliwe do wdrożenia,
• zachęci do dalszej współpracy, opowie jak wyglądają kolejne spotkania, o czym będziecie rozmawiać i co robić.

Jeśli to konsultacja do psychoterapii, psychoterapeutka może poprosić Cię byś w domu na spokojnie zastanowił się nad celami terapeutycznymi. Cele to obszar, którym chcesz się zająć i efekty jakie chcesz podczas wspólnych spotkań wypracować. To pomaga zarówno psychologowi poprowadzić Cię przez terapię jak i Tobie, bo wiesz do czego zmierzasz. Określenie celów daje poczucie, że jest to proces ograniczony w czasie i daje nadzieję na sukces.

Na koniec psycholog/psychoterapeuta może zechcieć sprawdzić, czy jesteś gotowy i zmotywowany do współpracy. Zazwyczaj pyta o to np. „czy widzimy się w takim razie za tydzień?”. To idealny czas dla Ciebie na zadanie pytań i wyrażenie wątpliwości co do współpracy.

Kiedy psycholog nie pomoże

Kiedy zgłaszasz się do psychologa mając wiele niepokojących objawów, np. napady paniki, ciągły niepokój, bezsenność, utrata apetytu, różnego rodzaju bóle, czujesz, że nie jesteś w stanie kompletnie funkcjonować, bo ciągle płaczesz i nie jesteś w stanie wstać z łóżka. Psycholog może skierować Cię na wizytę do psychiatry, neurologa lub innego lekarza, gdyż Twój stan może być wskazaniem do farmakoterapii. Po szczegółowym wywiadzie przeprowadzonym przez lekarza i dobraniu odpowiednich leków, jest duża szansa, że poczujesz się lepiej.

Psycholog po pierwszej wizycie może odesłać Cię do innych osób lub miejsc specjalizujących się w danym zakresie lepiej niż on. Tak się zdarza, gdy uzna, że potrzebujesz konkretnych działań, np. terapii uzależnień, psychoterapii, terapii rodzin lub pary, diagnozy autyzmu, diagnozy neuropsychologicznej. To jest właściwa praktyka zgodna z etyką zawodu psychologa. Chodzi o to, by jak najlepiej pomóc pacjentowi nie szkodząc mu.

Czasami na pierwszej wizycie okazuje się, że najpierw należy podjąć działania prawne lub socjalne. I tu zakres kompetencji psychologa się kończy. Może wesprzeć klienta w przejściu przez trudności, motywować do działania, ale ciężar odpowiedzialności za dalsze kroki spoczywa na kliencie i na innych organach.

…

W tym tekście chciałam określić ogólne ramy i potencjalne pytania, na które warto być przygotowanym. Oczywiście dużo zależy od osoby zgłaszającej się po pomoc, sytuacji i indywidualnego problemu, oraz od tego na jakiego człowieka po drugiej stronie drzwi gabinetu traficie. Nie będę ukrywać, że w branży pracują też takie osoby, które nie powinny mieć styczności z pacjentami, bo są dla nich zagrożeniem (np. obwiniając klientów o to, że sami są sobie winni) albo zwyczajnie nieskuteczne, liczące na to, że pacjent przyjdzie i sam wszystko wyśpiewa a oni tylko posłuchają. Musicie być czujni, a najlepiej najpierw poczytać opinie lub podpytać innych o polecenie jakiegoś godnego zaufania psychologa.

Jestem ciekawa Waszych doświadczeń z pierwszego kontaktu z psychologami/psychoterapeutami 😊 Dajcie znać.

Przygotowując się do pierwszego spotkania przeczytaj również o tym Jakie trudności mogą Cię spotkać w pierwszym kontakcie z psychologiem? A żeby przekonać się, że to nie tylko przerażające procesy zobacz Co może dać Ci psychoterapia? Wsparcie i relacja terapeutyczna.

Pozdrawiam
Julia!